پروژه بهداشت زنانه (۲۰۲۲-۲۰۲۳)

بیست ویکم اسد سال 1402

رویکرد ها و میتود

پس از تصاحب طالبان بر افغانستان، گروهی که به نظر می‌رسد بیشترین آسیب را در این کشور دیده‌اند، زنان و دختران هستند. از این رو، هدف این پروژه ارائه فرصت‌های کافی برای دختران بوده است تا با آگاهی به خود، دوره‌ی قاعدگی و اقدامات احتیاطی جهت پیشگیری از بیماری‌های جدی ناشی از کمبود بهداشت آشنا شوند.

این پروژه طی چهار دوره سه‌ماهه اجرا شد، هر دوره شامل یک ماه اجرایی بود. در هر دوره، هدف ما انتخاب ۵۰ زن و دختر بود که از تحصیل در مدارس و دانشگاه‌ها به دلیل محرومیت محروم شده بودند، از خانواده‌های تهی‌دست می‌آمدند یا دارای معلولیت بودند.

برای اطمینان از رعایت مقررات حکومت طالبان در افغانستان، برنامه آموزشی در مکانی امن و محافظت‌شده اجرا شد.

فاز اجرایی پروژه با استخدام نیروهای مورد نیاز، تهیه مواد بهداشتی، آماده‌سازی منابع آموزشی، فراهم‌کردن مکانی ایمن برای آموزش و انتخاب شرکت‌کنندگان آغاز شد، سپس روز آموزش فراهم شد و در نهایت گزارشی تهیه گردید.

تاریخچه‌ای از گزارش‌ها درباره مراقبت‌های بهداشتی زنان در افغانستان به طور عمده بر موانعی که از جریان تداخلات نشأت می‌گیرند، تمرکز داشته است. با این حال، موانع اضافی مانند فقر، آداب و رسوم فرهنگی، زیرساخت‌های بهداشتی ناکافی و عدم دانش، به طور اضافی از دسترسی زنان به خدمات بهداشتی بازمانده را محدود می‌کنند. با توجه به تعداد قابل توجهی از جمعیت که زیر خط فقر زندگی می‌کنند، بسیاری از زنان در این کشور همچنان با چالش‌ها در به‌دست آوردن بهداشت ضروری روبرو هستند. غلبه بر هر یک از این موانع امری بحرانی است تا نتایج بهداشتی زنان بهبود یابد.

نوجوانان که نسبت به جمعیت افغانستان قسمت قابل توجهی را تشکیل می‌دهند، با چالش‌های قابل توجهی در تأمین نیازهای بهداشت جنسی و تولید مثلی مواجه هستند. افغانستان در شاخص تباین جنسیتی به‌طور کلی عملکرد ضعیفی داشته که نشان‌دهنده تفاوت‌های قابل توجه در فعالیت‌های اقتصادی، توانمندسازی زنان و بهداشت تولید مثلی است. این تفاوت‌ها توانمندی زنان افغان را محدود کرده و نرخ مرگ و میر مادران را بالا برده است.

همچنین هدف این پروژه از تبعیض و خارج‌شدن که زنان و دختران افغان به دلیل قاعدگی با آن روبه‌رو می‌شوند، برجسته‌سازی شد. عادی‌سازی قاعدگی و ترویج عادت‌های بهداشتی خوب در این زمینه اهداف مهمی بودند. اطمینان از دسترسی به محصولات بهداشتی قاعدگی به قیمت مقرون به صرفه و امکانات بهداشتی مناسب همچنان یک نگرانی جدی است. هزینه، آداب و رسوم اجتماعی و محدودیت در دسترسی به تجهیزات و ملزومات ضروری، دسترسی به این وسایل را محدود می‌کنند. ارتباط باز و مؤثر درباره قاعدگی اهمیت دارد و برگزاری جلسات آموزشی و برنامه‌های افزایش آگاهی عمومی می‌تواند دانش زنان را در زمینه بهداشت زنانه ارتقاء داده و اهمیت آن را تأکید کند.

در افغانستان، جایی که نرخ سواد زنان کم است، تلاش‌های برای ارتقاء سواد و آموزش امری بسیار ضروری می‌باشد. برای پرهیز از فاصلهٔ جنسیتی قابل توجه در زمینهٔ سواد، لازم است که برنامه‌های هدفمندی برای افزایش نرخ سواد زنان مورد توجه قرار گیرند.

تحولات سیاسی اخیر، از جمله ممنوعیت تحصیل زنان و بسته شدن مؤسسات آموزشی، به طور اضافی بر زنان و دختران در افغانستان تأثیرگذار شده‌اند. عوامل زنانه مضر، ازدواج کودکانه، فقر، کار کودکانه، نگرانی‌های امنیتی، کمبود معلمان زن، و زیرساخت‌های ناکافی مدارس، همچنان از تحصیل زنان و دختران باز می‌دارند.

پروژه بهداشت زنانه به طور خاص به زنان و دختران آسیب‌پذیری پرداخت که از فرصت‌های آموزشی به طور کامل محروم شده‌اند. با ارائه دانش درباره مسائل بهداشت زنان، بهداشت ماهیانه، و دسترسی به وسایل بهداشتی، هدف این پروژه تمکین این دختران بود و تلاش برای کاهش خطرات جدی مرتبط با شیوه‌های ناپسند بهداشتی انجام شد.

در پایان، پروژه بهداشت زنانه سعی داشت که به چالش‌های چندگانه‌ای که زنان در افغانستان با آنها مواجه هستند، پاسخ دهد. این پاسخ‌ها شامل افزایش آگاهی، ترویج آموزش، بهبود دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، و تحدید الگوهای جنسیتی مضر بوده‌اند. با تمرکز بر اهداف حیاتی این پروژه، هدف آن ارتقاء زندگی زنان و بهبود کلیت سلامت و بهداشت آنان در افغانستان بوده است.

نتیجه گیری

به عنوان نتیجه‌گیری، پروژه بهداشت زنانه ایجاد شد تا به مسائل بحرانی که خطرات قابل توجهی برای سلامت و بهبود زنان در افغانستان ایجاد می‌کنند، پرداخته شود. گزارش سازمان یونیسف در سال 2020 وضعیت نگران‌کننده تسهیلات بهداشت دست در کشور را مورد روشن‌سازی قرار داد و نقص منابع ابتدایی بهداشت دست در بیشتر خانوارها را آشکار ساخت. این کمبود به ویژه در مناطق روستایی و خانوارهای با امکانات محدود به شدت احساس می‌شود.

علاوه بر این، سیستم آموزشی به شدت آسیب دیده است، زیرا زنان و دختران از درس‌های بهداشت ضروری در پیش از گرفتن طالبان در اوت 2021 محروم شدند. این وضعیت وخیم توسط کمبود آب و صابون در مدارس تشدید می‌شود و تأثیرات آن بر میلیون‌ها دانش‌آموز، که نسبت قابل توجهی از آن‌ها دختران هستند، محسوس است.

عدم پایداری کنونی در افغانستان چالش‌هایی را که جوامع آسیب‌پذیر، به ویژه زنان، روبرو هستند، تشدید می‌کند. حقوق زنان در طول تاریخ این کشور دچار نوساناتی بوده است که منجر به دسترسی محدود به آموزش، بهداشت و اشتغال شده است. اختلال در آموزش و تربیت زنان ممکن است منجر به کمبود بلندمدت کارکنان مراقبت‌های بهداشتی زنان شود. با وجود دو دهه تلاش، تغییرات سیاسی اخیر تهدید به متوقف شدن پیشرفت‌های حوزه بهداشت زنان در سراسر کشور دارد.